مقدمه ای برای تعریف معدن

معدن:معدن محدوده اي است که از آن يک يا چند ماده معدني استخراج شده يا مي گردد. در اين بانک اطلاعات مربوط به 3132 معدن کشور ارائه شده است، که هر معدن داراي اطلاعات عمومي نظير مشخصات معدن، موقعيت جغرافيايي، راه‌هاي دسترسي، اطلاعات مربوط به ژنز، ابعاد، ذخيره، وضعيت فعلي معدن، روش استخراجي، نام بهره بردار و غيره با امکان انتخاب يک استان، محدوده برگه هاي 1:100000، محدوده برگه هاي 1:250000و نوع ماده معدني مي باشد. اطلاعات فوق از اواخر سال 1379 شمسي با همکاري سازمان صنايع و معادن هر استان گردآوري و مرتبا بروزرساني مي شود.
کانسار:کانسار به يك محدوده که درآن براي استخراج يک يا چند ماده معدني مطالعات تکميلي صورت مي گيرد گفته مي شود. در اين بانک کليه اطلاعات 1752 کانسار کشور شامل اطلاعات عمومي نظير مشخصات كانسار، موقعيت جغرافيايي، ژنز كانسار، ابعاد ماده معدني، ذخيره كانسار، اكتشافات صورت گرفته ، فواصل آن تا مكانهاي مشخص نظير شهر ، روستا و غيره را با امکان انتخاب يک استان، محدوده برگه هاي 1:100000، محدوده برگه هاي 1:250000و نوع ماده معدني ارائه مي گردد. اطلاعات فوق با همکاري سازمان صنايع و معادن هر استان و استفاده از منابع مختلف از اواخر سال 1379 شمسي گردآوري ، و مرتبا بروزرساني مي شود.
نشانه معدني ( انديس ):انديس به معني محدوده اي است که در آن آثار يک يا چند ماده معدني صرف نظر از اقتصادي بودن آن، مشاهده شده باشد. در اين بانک کليه اطلاعات مربوط به 3083 انديس کشور شامل اطلاعات عمومي نظير نام انديس، نوع انديس، نوع ماده معدني، نام زون اكتشافي، موقعيت جغرافيايي و غيره را با امکان انتخاب يک استان، محدوده برگه هاي 1:100000، محدوده برگه هاي 1:250000و نوع ماده معدني ارائه مي شود. اطلاعات مذكور از اواخر سال 1379 شمسي با همکاري سازمان صنايع و معادن هر استان و منابع موجود در پايگاه گردآوري و مرتبا بروزرساني مي شود.
بانك اطلاعاتي طلا:بانك اطلاعات طلا داراي کليه اطلاعات تخصصي 2 معدن، 36 كانسار و 450 انديس معدني طلا همراه با تصاوير مربوطه و نقشه‌ پراكندگي نقاط معدني طلا شامل مشخصات معدن، موقعيت جغرافيايي، راه هاي دسترسي، اطلاعات مربوط به ژنز، ابعاد، ذخيره، اكتشافات صورت گرفته ، فواصل تا مكانهاي مشخص نظير شهر ، روستا و غيره را با امکان انتخاب يک استان، محدوده برگه هاي 1:100000، محدوده برگه هاي 1:250000و نوع ماده معدني در اين بانك قابل دسترسي مي‌باشد. در ضمن اطلاعات عمومي نظير تاريخچه‌ي طلا در ايران و جهان، اخبار طلا، فرهنگ واژه‌ها، پرسش و پاسخ و سايت‌هاي مرتبط با طلا نيز در اين قسمت ارائه مي شود.
بانك اطلاعاتي مس:اطلاعات تکميلي ارائه شده مس شامل کليه اطلاعات تخصصي 145 معدن، 140 كانسار و 640 انديس معدني مس همراه با تصاوير مربوطه و نقشه‌ي پراكندگي نقاط معدني مس شامل مشخصات معدن، موقعيت جغرافيايي، راه هاي دسترسي، اطلاعات مربوط به ژنز، ابعاد، ذخيره، اكتشافات صورت گرفته، فواصل تا مكانهاي مشخص نظير شهر، روستا و غيره را با امکان انتخاب يک استان، محدوده برگه هاي 1:100000، محدوده برگه هاي 1:250000و نوع ماده معدني در اين بانك قابل دسترسي مي‌باشد. در ضمن اطلاعات عمومي نظير تاريخچه‌ي مس در ايران و جهان، اخبار مس، فرهنگ واژه‌ها، پرسش و پاسخ و سايت‌هاي مرتبط با مس نيز ارائه مي شود.
بانك اطلاعاتي آهن:بانك اطلاعات آهن شامل کليه اطلاعات تخصصي 55 معدن، 28 كانسار و 70 انديس معدني آهن همراه با تصاوير مربوطه و نقشه‌ي پراكندگي نقاط معدني آهن شامل مشخصات معدن، موقعيت جغرافيايي، راه هاي دسترسي، اطلاعات مربوط به ژنز، ابعاد، ذخيره، اكتشافات صورت گرفته، فواصل تا مكانهاي مشخص نظير شهر، روستا و غيره را با امکان انتخاب يک استان، محدوده برگه هاي 1:100000، محدوده برگه هاي 1:250000و نوع ماده معدني، در اين بانك قابل دسترسي مي‌باشند. در ضمن اطلاعات عمومي نظير تاريخچه‌ي آهن در ايران و جهان، اخبار مس، فرهنگ واژه‌ها، پرسش و پاسخ و سايت‌هاي مرتبط با آهن نيز در اين بانك ارائه مي شود.
بانک اطلاعات معادن غير فعال:بانک اطلاعات معادن غير فعال کشور در برگيرنده اطلاعات جغرافيائي، زمين شناسي، توپوگرافي، اكتشافي، استخراجي، فرآوري وغيره آن دسته از معادن کشور مي باشد که به هر دليل فعاليت معدني در آنها متوقف گرديده است. اطلاعات عمومي براي کليه معادن غير فعال کشور در قالب يک شناسنامه تک برگ تهيه شده و براي معادني که قابل مدلسازي باشند فايلهاي زير به کاربران ارائه مي شود: 1- مختصات تونل‌ها، ترانشه ها، آناليز نمونه ها، مطالعات ميكروسكوپي و غيره به صورت xls 2- مدل سه بعدي معدن با توجيه مقياس كه شامل توپوگرافي، محل حفر تونل، ترانشه، گمانه و غيره به صورت يك فايل dwg 3- فايل رقومي مربوط به زمين شناسي معدن به صورت dwg 4- يك فايل Gemcom كه شامل كليه اطلاعات موجود و مربوط به معادن مدل شده مي باشد. ارائه كليه اطلاعات موجود و مربوط به معادن از قبيل بهره برداري‌هاي صورت گرفته در معادن، ميزان بهره برداري، ميزان ذخيره محاسبه شده و غيره به صورت يك فايل doc.
بانك داده هاي محيط زيست:اطلاعات محيط زيست معدني در اين بانك شامل دو بخش است كه در بخش نخست، اثرات محيط زيستي قسمتهاي شاخه معدني شامل اكتشاف، استخراج، فرآوري و معادن متروكه معرفي گرديده است. با توجه به اينكه باطله هاي معدني و فرآوري يكي از منابع اصلي مشكلات زيست محيطي صنعت معدن است، لذا در اين بخش از بانك اطلاعاتي، قسمتي تحت عنوان باطله ها منظور شده است كه معرفي انواع باطله، روش‌هاي انباشت، روش‌هاي دورريزي، سد باطله و مطالعات موردي در اين زمينه را در بر مي گيرد.
در بخش دوم، مسائل مرتبط با محيط زيست معدني مورد بررسي قرار گرفته است. اين بخش شامل مشكلات اصلي زيست محيطي فعاليت‌هاي معدني(زهاب اسيدي، آلوده كننده هاي هوا، سيانور و باطله)، مديريت محيط زيستي صنايع معدني، استانداردها و مقادير اندازه گيري شده، بيماري‌هاي مرتبط با هر عنصر و شدت آلودگي انواع مواد معدني و تأثيرات محيط زيستي آنها مي باشد.
بانك داده هاي فرآوري مواد معدني ايران:مجموعه اي از اطلاعات گردآوري شده از كارخانه هاي فرآوري مواد معدني كشور به صورت عكس، فيلم از كليه بخش هاي كارخانه، مشخصات عمومي، مشخصات خوراك و محصول، آزمايشگاه، مدار فرآوري و كليه مشخصات دستگاه ها و... براي هر کارخانه به صورت مجزا مي باشد. اين اطلاعات در دو بخش كارخانه هاي فرآوري مواد فلزي و غير فلزي گرد آوري شده است.

پیش گفتار                                                                           

مصریان قدیم 6000 سال قبل از میلاد در صحرای سینا فیروزه را به خاطر رنگ زیبایش استخراج میکردند انسانهای عهد حجر سنگ آتشزنه را که دارای سطح شکست تیز است به عنوان چاقو و سر نیزه جهت تراشیدن چوب و تهیه نوک تیز کمان به کار میبرنمد علاوه تفریت که دارای سطح شکست منحنی شکل است بر ای تهیه تبر و از سنگ آتشزنه و پریت جهت تهیه آتش استفاده میکردند.

عهد حجر زمانی خاتمه یافت که انسان توانست در نتیجه تجارت از مس و قلع آلیاژی به نام مفرغ یا برنز تهیه کنند در طی عهد برنز بشر قرنها تجربه اندوخت تا سرانجام  حدود 1000 سال قبل از میلاد مسیح به کشف و تهیه آهن توفیق یافت به روایت دیگر حدود 2700 سال قبل عصر مفرغ آغاز شد که در این عصر انسان ابزار خود را از این آلیاژ تهیه مینوده است.

حدود 3000 سال ق.م مصری ها از ذوب سیلیس شیشه تهیه نمودند و قرن ها پیش از میلاد مسیح چینها در فسیلها از کائولن ابزار چینی میساخته اند در طول تاریخ اتلاعات بسیاری از رابطه با چگونگی شکل گیری، جنس ، ساختمان و سایر خصوصیت کانی ها به دست آمد است.

سیر تهولی و رشد

اصولاً یونانی ها نخستین ملتی بودند که جنبه علمی کانی ها را  برسی کردند مثل تالس ملطی که 485 سال قبل از میلاد مسیح به خاصیت کهربایی کانی ها اشاره کرد و تمیش نگلش از (527-549 ق.م) که دست به استخراج معادن زد یک کتاب سنگ شناسی (الاحجار) که به ارسطو ( 322 -384 ق.م) نسبت میدادند بعدا معلوم شد که سده هشتم نوشته شده ولی کتابی از شاگردش  بتوفراست ( 288 -372 ق.م ) به جا مانده به نام راجع به سنگها که شاید بتوان گفت اولین کتاب علمی کانی شناسی است .

کتاب با ارزش دیگری که بعدها نوشته شد به وسیله پرشک رومی جالینوس ( 201-113 م ) بود اثر دانشمند عالی قدر ایرانی ابوعلی سینا ( 1037-970) تحت عنوان درباره کانی ها را شاید بتوان گفت اولین کتابی است که کانی ها را دور سیستماتیک به جهار دسته تقسیم کرده است از اروپاییان از کانی شناس آلمانی آلبر فون بول ( 280-119 م) یاد میکنیم این شخص به ماگنوس معروف است پنج جلد کتاب از زمینه کانی شناسی است از دو شخصیت دیگر آلمانی به نامهای باسیلوس والنتن و آگردکولا (1623-1555 ) یاد میکونیم که شخص اخیر بعدها به پدر کانی شناسی معروف گشت آخرین شخصی که کانی ها را از نظر ظاهری مورد مطالعه قرار داد ، کانی شناس روسی لموسوف (  1711-1765) بود در سال 1669 یک دانشمند دانمارکی به نام نیلس استنسن قانون ثابت بودن  زوایا را کشف کرد در همین سال شخص دیگری به نام اراسموس بارتولینوس موفق کشف شکگست مضاعف کلیست ایسلندی گردید. قانون پارامتر وایس آلمانی در دهه دوم قرن بیستم وضع کرد در سال 1830 میلادی هسل 22 کلاسه را ثابت رد ، پس از آن با استفاده از محاسبات ریاضی فدروف روسی و شنیس    آلمانی 23 شبکه فضایی را ثابت کرد با کشف اشعه ایکس به وسیله رنتگن ، تحول عظیمی در کانی شناسی به وجود آمد بدین وسیله برای اولین مرتبه ماکس فون لاوه موفق به مطالعه ساختمان داخلی کریستال گردید بعد از این که استفاده از اشعه ایکس در کانی شناسی نشان داده شد ، براگ در سال 1913 اولین ساختمان یهنی شبکه نم طعام را معرفی نمود.

کانی چیست؟

کانی عبارت است  از عناصر یا ترکیبات شیمیایی طبیعی جامد ، همگنی ، متبلور و ایزوتروب با ترکیب شیمیایی نسبتاً معین که در زمین یافت میشود خواص فیزیکی کانی ها در حدود مشخص ممکن است تغییر نمایند. کانی ها اجسام هندسی با ساختمان اتمی منظم متبلور میگردند که به آن بلور میگویند اگر بلور یک کانی را به قطعات کوچک و کوچکتر تقسیم نماییم سرانجام به کوچکترین جزء دارای شکل هندسی منظم خواهیم رسید که آن را واحد تبلور، سلول اولیه  و یا سلول واحد بلور مینامند از کنار هم قرار دادن واحدهای تبلور شبکه بلور که سازنده ی اجسام متبلور است ایجاد میگردد.

علاوه بر کانی های متبلور با دسته ای از ترکیبات دارای تمامی خواص کانی به جز سیستم تبلور میباشند که این دسته را شبه کانی مینامند و شرایط تشکیل کانی ها بسیار متفاوت است ، برخی مانند پریت ممکن است در شرایط بسیار متنوعی ایجاد گردند در حالی که برخی دیگر به عنوان شاخص کانی ، فشار ، دما ، وجود عناصر رادیو اکتیو و غیره مورد استفاده قرار میگیرد همه کانی ها به استثناء شبه کانی ها در یکی از هفت سیستم تبلور شناخته شده متبلور میگردند برخی از کانی ها در شرایط مشابه در کنار هم تشکیل میگردند که به آنها پاراژتز با کانی های همراه گفته میشود.

کانی ها در طبیعت در اندازه های بسیار یافت میشوند که بر این اساس آنها را به درشت بلور ، متوسط بلور ، ریز بلور و مخفی بلور تقسیم مینمایند برخی از انواع درشت بلور و متوسط بلور در نمونه های دستی قابل تشخیص بوده ، انواع ریز بلور توسط میکروسکوپهای قوی و کانی های مخفی بلور را به کمک اشعه ایکس و میکروسکوپهای الکترونی میتوان شناسایی نمود.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: